परिचय:
नेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टोलीले हालैका वर्षहरूमा गरेको प्रगति निकै उल्लेखनीय छ। सीमित स्रोतसाधनका बाबजुद पनि नेपाली खेलाडीहरूले देखाएको लगनशीलता, कडा परिश्रम र राष्ट्रप्रतिको समर्पणले क्रिकेटलाई नेपालको सबैभन्दा लोकप्रिय खेलमध्ये एक बनाएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा नेपाली टोलीको उपस्थितिले राष्ट्रको सम्मान र गौरव बढाएको छ।

इतिहास र विकास:
नेपालमा क्रिकेटको सुरुवात १९२० को दशकमा राणा शासनकालमा भारतबाट फर्किएका केही युवाहरूले गरेको मानिन्छ। सुरुका दिनमा क्रिकेट दरबारिया खेलका रूपमा मात्र सीमित थियो।
नेपाल क्रिकेट सङ्घ (क्यान): सन् १९४६ मा क्यानको स्थापना भए पनि, वि.सं. २०४० को दशकपछि मात्र नेपालगञ्ज, वीरगञ्ज, भैरहवालगायत तराईका जिल्लाहरूमा क्रिकेटको विस्तार भयो।
आईसीसीको सदस्यता: सन् १९८८ मा आईसीसीको सम्बद्ध सदस्य र सन् १९९६ मा एसोसिएट सदस्य बनेपछि नेपालले अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिताहरूमा सहभागिता जनाउन सुरु गर्यो।

मुख्य सफलता र उपलब्धिहरू:
टी२० विश्वकपमा सहभागिता: नेपाली टोलीले सन् २०१४ र सन् २०२४ मा आईसीसी टी२० विश्वकपमा सहभागिता जनाएर ऐतिहासिक सफलता हासिल गर्यो।
एकदिवसीय मान्यता: सन् २०१८ मा एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय (ओडीआई) मान्यता प्राप्त गर्नु नेपाली क्रिकेट इतिहासको एक महत्त्वपूर्ण कोसेढुङ्गा हो।
घरेलु प्रतियोगिताहरू: एभरेष्ट प्रिमियर लिग (ईपीएल) र धनगढी प्रिमियर लिग (डीपीएल) जस्ता प्रतियोगिताहरूले नेपाली क्रिकेटको स्तरलाई उकास्न ठूलो भूमिका खेलेका छन्।
अन्तर्राष्ट्रिय लिगहरूमा सहभागिता: सन्दीप लामिछानेजस्ता खेलाडीहरूले आईपीएल, सीपीएलजस्ता अन्तर्राष्ट्रिय लिगहरूमा सहभागी भई नेपाली क्रिकेटलाई विश्वभर चिनाएका छन्।

चुनौती र भविष्य:
नेपाली क्रिकेटमा अहिले पनि केही चुनौतीहरू छन्:
पूर्वाधारको अभाव: नेपालमा क्रिकेट मैदान र अन्य आवश्यक पूर्वाधारको कमी अझै पनि एउटा ठूलो समस्या हो।
व्यवस्थापकीय समस्या: नेपाल क्रिकेट सङ्घ (क्यान) मा देखिएका व्यवस्थापकीय समस्या र विवादहरूले विगतमा नेपाली क्रिकेटलाई असर पारेको थियो।
यद्यपि, खेलाडीहरूको दृढ संकल्प र समर्थकहरूको अपार मायाका कारण नेपाली क्रिकेटको भविष्य उज्ज्वल देखिन्छ।

निष्कर्ष:
नेपाली क्रिकेट टोलीको यात्रा सङ्घर्ष र सफलताको एक प्रेरणादायी कथा हो। सीमित स्रोतसाधनका बाबजुद पनि अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा आफ्नो पहिचान बनाउन सफल नेपाली क्रिकेट टोलीको निरन्तर प्रगतिले सम्पूर्ण नेपालीलाई गर्वको महसुस गराउँछ।

✍️ : योगेन्द्र सिंह धामी 
श्री : महेन्द्र नमूना माध्यमिक बिध्यालय माहाकाली -4 खलङ्गा दार्चुला 
📖 : सिभिल इ्जिनियरिङ